Sau khi sinh, cơ thể của người phụ nữ trải qua nhiều sự thay đổi lớn. Em bé sau khi chào đời cũng phải trải cố gắng để thích nghi với môi trường sống bên ngoài bụng mẹ. Gia đình, người thân nên chú ý những nguyên tắc dưới đây để hỗ trợ người mẹ trong và chăm sóc trẻ sơ sinh 6 tuần sau đẻ.
1. Chăm sóc cho bà mẹ
- Sau mỗi lần đại, tiểu tiện phải rửa và lau khô âm hộ.
- Có thể tắm hàng ngày bằng nước sạch và ấm.
- Mặc đồ sạch sẽ và rộng rãi.
- Ăn uống no, đủ chất để có sức khỏe và đủ sữa nuôi con.
- Cho con bú mẹ hoàn toàn.
- Sau đẻ 1 tuần có thể làm việc nhẹ, tránh lao động nặng, kéo dài.
- Nên tập thể dục giúp cơ thể chóng phục hồi, tránh táo bón, giúp ăn ngon miệng.
- Nên tránh quan hệ tình dục trong vòng 6 tuần vì dễ sang chấn, nhiễm khuẩn.
2. Chăm sóc cho trẻ
Tương tự các nội dung chăm sóc trẻ trong vòng 1 tuần sau đẻ
- Hàng ngày: nằm chung với mẹ trong phòng ấm. Ngủ màn. Không đặt trẻ nằm sấp, trên nền lạnh, cứng. Không cho tiếp xúc với người đang có bệnh, không cho gần súc vật, không để trong môi trường khói, bụi, khói thuốc.
- Nuôi con bằng sữa mẹ: cho bú mẹ hoàn toàn, bú cả ngày/đêm, ít nhất 8 lần/ngày.
- Chăm sóc mắt: rửa tay sạch bằng xà phòng trước/sau khi chăm sóc. Dùng khăn sạch, ẩm lau mắt hàng ngày. Không nhỏ bất cứ thuốc gì vào mắt trẻ.
- Chăm sóc rốn: để rốn khô và sạch. Không băng kín hoặc đắp bất cứ thứ gì lên rốn. Có thể phủ một lớp gạc mỏng vô khuẩn. Hạn chế sờ vào rốn và vùng quanh rốn. Rốn của trẻ sẽ rụng từ khoảng 7 đến 10 ngày sau đẻ, liền sẹo khoảng 15 ngày.
- Vệ sinh thân thể và chăm sóc da: lau rửa hàng ngày, không nhất thiết phải tắm hàng ngày. Tắm bằng nước ấm,sạch trong phòng ấm, kín gió. Thay đồ vải như mũ, áo, tã lót hàng ngày và mỗi khi trẻ bài tiết.
- Tiêm phòng: theo dõi lịch tiêm phòng của trẻ và hẹn lịch tiêm phòng tại cơ sở y tế.
- Khám kiểm tra: Đưa trẻ đến khám kiểm tra tại cơ sở y tế hoặc nhờ cán bộ y tế tới nhà kiểm tra cho trẻ.
- Tư vấn cán bộ y tế nếu gặp các khó khăn về chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ như khó khăn về cho con bú, chăm sóc trẻ ốm….
- Đánh giá sự phát triển của trẻ:
- Kiểm tra cân nặng và theo dõi tăng cân trên biểu đồ tăng trưởng.
- Phát hiện sớm các vấn đề về thính giác, thị giác.
- Nếu trẻ đẻ non/nhẹ cân, có các vấn đề về dinh dưỡng, bệnh tật, sinh ra từ bà mẹ có HIV(+) cần tuân thủ các hướng dẫn theo dõi, chăm sóc đặc biệt. Xem thêm về nuôi dưỡng trẻ nhỏ có mẹ nhiễm H