Phản ứng với những hành vi tốt
Trẻ em thích nhận được sự quan tâm của cha mẹ và người khác. Dành cho trẻ sự quan tâm tích cực khi chúng có những hành vi tốt có thể thúc đẩy lòng tự trọng của trẻ, cải thiện mối quan hệ của bạn với trẻ, và giúp trẻ hiểu được hành vi mà bạn thích và muốn nhìn thấy thường xuyên hơn. Các kỹ năng được mô tả dưới đây có thể giúp bạn chú ý tích cực tới trẻ khi chúng có những hành vi tốt.
Khen ngợi
- Khen ngợi nghĩa là dành sự quan tâm cho trẻ vì những điều trẻ đã làm khiến bạn hài lòng.
- Lời khen nên càng cụ thể càng tốt.
- Dùng lời khen có chủ đích để nói với trẻ chính xác những gì bạn muốn (ví dụ dưới đây).
Ví dụ:
Khen ngợi không có chủ đích
Con làm tốt lắm!
Tuyệt lắm!
Quá tuyệt vời!
Khen ngợi có chủ đích
Con thật ngoan khi bỏ đồ chơi của mình vào hộp!
Con đã làm được một điều tuyệt vời khi dọn giường của mình!
Quá tuyệt vời khi con chia sẻ cho em trai của mình!
Sự bắt chước
- Sự bắt chước xảy ra khi bạn sao chép hoặc bắt chước những điều con bạn làm.
- Bạn bắt chước trẻ khi bạn chơi đồ chơi với trẻ theo cách mà trẻ đang chơi.
- Bất cứ hành vi bắt chước nào của bạn có thể sẽ được lặp đi lặp lại bởi con bạn, thế nên hãy cẩn thận khi lựa chọn hành vi để bắt chước.
Mô tả
- Mô tả bao gồm việc dành sự quan tâm đến hành vi tốt và nói về những gì trẻ đang làm.
- Khi bạn sử dụng mô tả, hãy mô tả hoạt động của trẻ như là một phóng viên thể thao hoặc bình luận viên. Bạn đưa ra rất nhiều chi tiết để một ai đó nghe nhưng không xem vẫn biết những gì con bạn đang làm.
Tích cực lắng nghe
Khi cha mẹ tích cực lắng nghe con cái, tức là cho con thấy họ quan tâm, hiểu và chấp nhận những cảm xúc và nhu cầu của con và cố gắng tìm hiểu con cảm nhận về những gì đang xảy ra như thế nào.
Phản ánh lại là một cách để bạn cho trẻ thấy rằng bạn đang tích cực lắng nghe. Một số cách để phản ánh lại:
Phản ánh những gì con bạn nói:
- Nói to lại những điều con bạn nói. Bạn có thể mở rộng, bổ sung, rút ngắn, hoặc sửa lại những gì trẻ nói.
Ví dụ:
Trẻ nói: "Con vẽ mỳ Ý"
Bạn nói: "Con đã vẽ mỳ Ý" (Sửa ngữ pháp và phát âm)
HOẶC
"Con đã vẽ một chút mỳ Ý dài." (Sửa ngữ pháp và phát âm với chi tiết thêm vào)
Cảm nhận cảm xúc của trẻ:
- Chú ý cách trẻ cảm nhận về điều gì đó và mô tả cảm xúc bằng lời nói.
Ví dụ:
Khi con: Khóc lóc. Có vẻ buồn
Bạn nói: "Ba/mẹ có thể thấy rằng con đang buồn."
Giờ chơi
Giờ chơi là khoảng thời gian bạn dành cho con mà bạn chỉ tập trung vào những điều tích cực mà trẻ làm. Thời gian này rất quan trọng với trẻ trong việc xây dựng một mối quan hệ nuôi dưỡng. Hãy nhớ kỹ điều sau đây trong suốt giờ chơi :
- Cố gắng chơi cùng một thời điểm mỗi ngày và chơi ở thời điểm mà bạn có thể chỉ tập trung vào con.
- Hãy cố gắng dành ít nhất 5-10 phút mỗi ngày cho giờ chơi.
- Hãy để trẻ làm chủ trò chơi.
- Khen ngợi hành vi tốt của trẻ.
- Bắt chước hành vi của trẻ.
- Mô tả những gì trẻ đang làm.
- Thấu hiểu ngôn từ và cảm xúc của trẻ.
- Hãy thật nhiệt tình.
- Hạn chế đưa ra các câu hỏi và yêu cầu trong thời gian đặc biệt này, chúng có thể lấy đi quyền làm chủ trò chơi của trẻ.
- Cố gắng luôn tích cực và tránh những lời chỉ trích trong giờ chơi.
- Bỏ qua những lỗi nhỏ của trẻ trong suốt thời gian chơi đặc biệt.
- Hãy chơi một cách vui vẻ và ngốc nghếch như những đứa trẻ!